Phát huy thế mạnh địa phương

Theo số liệu từ Cục Công nghiệp địa phương (CNĐP), năm 2016 tổng kế hoạch kinh phí khuyến công được duyệt của các tỉnh, thành phố trên cả nước đạt trên 230 tỷ đồng. Riêng kinh phí khuyến công quốc gia là 103.706,57 triệu đồng/251 đề án. Mặc dù nguồn kinh phí hỗ trợ chưa nhiều nhưng với sự năng động, sáng tạo, nhiều địa phương đã hoàn thành kế hoạch kinh phí được giao và đạt hiệu suất rất cao trong triển khai các đề án. Tính đến hết ngày 31/12/2016, kinh phí khuyến công quốc gia đã giải ngân thanh toán 101.717 triệu đồng, đạt 98% tổng kinh phí đã giao.

Chương trình Khuyến công quốc gia đã giúp các cơ sở CNNT nâng cao được năng lực quản lý, mở rộng sản xuất kinh doanh, gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Các đề án triển khai phù hợp với quy hoạch, chiến lược phát triển và lợi thế của từng địa phương. Việc tổ chức thực hiện, sử dụng nguồn kinh phí đúng mục đích và đạt hiệu quả cao đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế - lao động ở nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Theo đánh giá chung, kinh phí khuyến công quốc gia đã phát huy tốt vai trò vốn mồi, khuyến khích cơ sở CNNT đầu tư mở rộng sản xuất, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm. Chương trình cũng dần thu hút sự quan tâm của các đối tượng thụ hưởng, nhất là với cơ sở có quy mô nhỏ lẻ ở những vùng kinh tế còn khó khăn. Tuy nguồn kinh phí hỗ trợ không nhiều so với tổng mức đầu tư của doanh nghiệp nhưng đã phát huy tốt vai trò khuyến khích các cơ sở đầu tư phát triển sản xuất.

Đại diện Lãnh đạo Chính phủ, Bộ Công Thương và Cục CNĐP tham dự Lễ khai mạc Triển lãm hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ

Đặc biệt, từ nguồn vốn hỗ trợ của Chương trình Khuyến công quốc gia, Cục CNĐP đã phối hợp với các địa phương tổ chức thành công Lễ phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân - Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện: Lễ phong tặng “Bảng vàng Gia tộc nghề truyền thống Việt Nam” và “Triển lãm - Hội chợ hàng thủ công mỹ nghệ năm 2016” được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội. Chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp khu vực năm 2016 với 200 sản phẩm, bộ sản phẩm được cấp giấy chứng nhận đã thực sự gây được tiếng vang trong dư luận có tác dụng rất lớn trong việc khuyến khích động viên các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sản phẩm CNNT.

Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp 1 (Trung tâm thuộc Cục CNĐP) đã triển khai 8 nhóm đề án với tổng kinh phí thực hiện trên 16,8 tỷ đồng. Nhóm đề án xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật và ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất chiếm phần lớn kinh phí thực hiện. Đây là 2 nhóm được đánh giá đạt hiệu quả cao, có triển vọng nhân rộng lớn và được các đối tượng thụ hưởng chủ động tham gia. Hiện Cục CNĐP đang chỉ đạo hoàn thiện báo cáo “Đánh giá hoạt động của Trung tâm 1, giải pháp nâng cao hiệu quả những năm tiếp theo” từ khi thành lập đến nay (2010-2016) để làm cơ sở rút kinh nghiệm, trình Lãnh đạo Bộ xem xét thành lập Trung tâm khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp tại khu vực miền Trung và miền Nam.

Vẫn còn nhiều khó khăn

Khó khăn nhất vẫn là nguồn vốn hỗ trợ dành cho khuyến công chưa đủ đáp ứng nhu cầu. Mức kinh phí hỗ trợ thấp, chưa đủ sức lan toả nên chưa khuyến khích các cơ sở CNNT mạnh dạn đầu tư phát triển. Công tác phối hợp của các địa phương đối với cơ quan trung ương chưa được chặt chẽ, các báo cáo địa phương gửi về còn chậm làm ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết, xử lý công việc. Công tác thu thập số liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu về các ngành lĩnh vực được phân công theo dõi còn gặp nhiều khó khăn.

Lãnh đạo Trung tâm Khuyến công và Tiết kiệm năng lượng tỉnh Phú Thọ cho biết: Năm 2016 khuyến công Phú Thọ đã phải ngừng triển khai thực hiện 2 đề án khuyến công quốc gia. Nguyên nhân, do đối tượng thụ hưởng không bố trí đủ kinh phí để đầu tư xây dựng, thiết bị sản xuất không đảm bảo được tính mới theo quy định nên phải ngừng triển khai. Bên cạnh đó là những khó khăn về cơ sở vật chất, nguồn nhân lực vừa thiếu vừa yếu cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng hoạt động khuyến công ở các địa phương.

Cần sự vào cuộc đồng bộ

Kinh phí khuyến công hỗ trợ máy móc thiết bị hiện đại vào sản xuất sản phẩm

Để khắc phục những khó khăn trên, đồng thời nâng cao hơn nữa hiệu quả chương trình khuyến công, lãnh đạo Cục CNĐP cho rằng: Trên cơ sở các ngành nghề được hưởng hỗ trợ quy định tại Nghị định số 45/NĐ-CP về khuyến công, các địa phương cần xây dựng đề án khuyến công theo hướng hỗ trợ có trọng tâm trọng điểm nhằm tạo bước chuyển rõ rệt cho sự phát triển. UBND các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện bố trí kinh phí từ ngân sách địa phương; bổ sung thêm biên chế; đầu tư cơ sở vật chất nâng cao năng lực cho Trung tâm khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp cấp tỉnh… nhằm thực hiện tốt hơn nữa hoạt động khuyến công trên địa bàn. Tăng cường liên kết giữa các tỉnh, thành phố và liên kết giữa các khu vực để trao đổi kinh nghiệm trong hoạt động khuyến công nhằm phát huy được thế mạnh của mỗi địa phương và khai thác hiệu quả tiềm năng lợi thế của cả vùng. Đặc biệt, việc thành lập Trung tâm khuyến công quốc gia ở các vùng sẽ có ý nghĩa rất lớn trong việc hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển sản xuất CNNT trên từng vùng và địa bàn cả nước. Vì vậy, rất cần có sự điều chỉnh, nâng cao cơ chế, hành lang pháp lý để trung tâm vùng có cơ sở hoạt động, triển khai công tác trên địa bàn các tỉnh, thành phố trong khu vực được hiệu quả hơn.

Để tiếp tục khuyến khích động viên nghệ nhân phát huy tay nghề, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tập trung hướng hoạt động khuyến công và các chính sách ưu đãi đầu tư khác hỗ trợ sáng tạo mẫu mã, đầu tư mở rộng sản xuất. Hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất tại làng nghề nâng cao năng lực quản lý, gia tăng sức cạnh tranh trên không chỉ ở thị trường trong nước mà còn được khách hàng ở nhiều nước trên thế giới ưa chuộng, góp phần quảng bá hình ảnh về đất nước, con người Việt Nam.

Cục CNĐP cũng đang khẩn trương triển khai Quyết định giao nhiệm vụ thực hiện các đề án khuyến công quốc gia năm 2017; xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện đề án khuyến công quốc gia và tổ chức các đoàn đi kiểm tra, giám sát; rà soát tình hình thực hiện các đề án khuyến công đã được phê duyệt để có sự điều chỉnh, bổ sung kịp thời. Trong đó nhấn mạnh công tác bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp Quốc gia năm 2017 và thực hiện Triển lãm Hội chợ “Sản phẩm CNNT tiêu biểu quốc gia” lần thứ nhất năm 2017.

Arid (Moit)