Tại cuộc họp, với trách nhiệm là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo, Vụ Thương mại miền núi đã báo cáo tổng hợp về tình hình hoạt động thương mại biên giới 9 tháng năm 2009, đồng thời nêu những đề xuất, kiến nghị về xây dựng những cơ chế, chính sách và các biện pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động thương mại biên giới.
Theo báo cáo, kim ngạch xuất nhập khẩu qua biên giới với các nước có chung biên giới trong những tháng đầu năm 2009, nhìn chung đều giảm mạnh. Cụ thể: với Trung Quốc, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều 6 tháng đầu năm đạt 1.243,99 triệu USD, giảm khoảng 58,98% so với cùng kỳ năm 2008, chiếm khoảng 14% tỷ trọng tổng kim ngạch XNK Việt Nam - Trung Quốc (8.826 triệu USD); với Lào, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều đạt 196 triệu USD, giảm 12,5% so với cùng kỳ năm 2008, trong đó xuất khẩu đạt 86 triệu, tăng 17,81%, nhập khẩu đạt 110 triệu USD, giảm 27,15% so với cùng kỳ; với Cămpuchia, kim ngạch XNK đạt 382,73 triệu USD, giảm 16,44 % so với cùng kỳ…
Về hoạt động của Thường trực Ban Chỉ đạo thương mại biên giới, Vụ Thương mại miền núi và Thường trực Ban Chỉ đạo thương mại biên giới đã thường xuyên nắm bắt tình hình thực tế, bám sát sự chỉ đạo của lãnh đạo các cấp để thực hiện các nhiệm vụ về thương mại biên giới; đã triển khai một số công việc chính như Chủ trì dự thảo và trình Lãnh đạo Bộ ký Trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định sửa đổi một số điều của Quyết định số 254/2006/QĐ-TTg về quản lý hoạt động thương mại biên giới; Dự thảo và trình Lãnh đạo Bộ ký, ban hành Thông tư số 13/2009/TT-BCT ngày 03 tháng 6 năm 2009 về hướng dẫn xuất nhập khẩu hàng hoá đi qua cửa khẩu phụ, lối mở biên giới năm ngoài khu kinh tế cửa khẩu; đề xuất ý kiến với Lãnh đạo Bộ, Ban Chỉ đạo và các cơ quan chức năng về việc giải quyết những vướng mắc trong việc xuất khẩu các loại trái cây, tinh bột sắn… bị ứ đọng tại các cửa khẩu biên giới tỉnh Lạng Sơn (tháng 5, 6 năm 2009); luôn quan hệ chặt chẽ với các cơ quan hữu quan của các nước có chưng biên giới để triển khai các cam kết, thoả thuận về hợp tác phát triển thương mại biên giới, đồng thời phối hợp xử lý kịp thời những vướng mắc của các doanh nghiệp…
Báo cáo cũng đã nêu rõ những nhiệm vụ chủ yếu của Ban Chỉ đạo thương mại biên giới trong thời gian tới, trong đó tập trung một số vấn đề: Tiếp tục hoàn thiện việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật (Quyết định sửa đổi Quyết định số 254 và Thông tư hướng dẫn); xây dựng đề án liên quan đến quy hoạch, đầu bến bãi vận tải, hệ thống kết cấu hạ tầng thương mại phục vụ biên mậu; về vấn đề mô hình tổ chức cửa khẩu (Quy chế Trưởng cửa khẩu); về nghiên cứu, xây dựng đề án nâng cấp cửa khẩu; về hợp tác với các nước có chung biên giới…
Các thành viên Ban Chỉ đạo đã phát biểu và tập trung thảo luận phân tích rõ những kết quả đạt được và chưa đạt của hoạt động thương mại biên giới trong 9 tháng qua. Trong đó nhấn mạnh một số tồn tại, khó khăn hiện tại đã ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến kết quả của hoạt động thương mại biên giới, đáng chú ý là vấn đề cơ chế chính sách chưa đồng bộ, chưa kịp thời, sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và địa phương chưa thường xuyên chặt chẽ; việc phân cấp cho địa phương chưa mạnh; chưa đầu tư thích đáng cho việc nâng cấp về cơ sở vật chất đối với các cửa khẩu biên giới; hệ thống kết cấu hạ tầng thương mại, bến bãi, vận tải, giao nhận hàng hoá rất yếu kém không đáp ứng được yêu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiêp. Đồng thời, Ban Chỉ đạo cũng nêu môt số kiến nghị, đề xuất về những giải pháp để thúc đẩy các hoạt động thương mại biên giới trong thời gian tới…
Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Cẩm Tú đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo tiếp tục dành thời gian nghiên cứu bản báo cáo của Thường trực Ban Chỉ đạo. Qua đó, đánh giá về thực trạng của hoạt động thương mại biên giới hiện nay, những vấn đề bất cập, đặc biệt là đề xuất những kiến nghị về cơ chế, chính sách, các giải pháp cần được Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương quan tâm giải quyết, nhằm thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới tiếp tục phát triển. Đồng thời giao Thường trực Ban Chỉ đạo (Vụ Thương mại miền núi) có trách nhiệm bổ sung, tổng hợp hoàn chỉnh Báo cáo để chuẩn bị cho cuộc họp Ban Chỉ đạo Thương mại biên giới do Phó Thủ tướng Chính phủ chủ trì, dự kiến trong tháng 11 năm 2009.
Vụ Thương mại miền núi