Trước đây, công tác quản lý và phát triển cụm công nghiệp (CCN) của tỉnh Bình Định được giao cho UBND huyện quản lý. Tại các huyện có CCN, UBND huyện đã thành lập ban quản lý CCN với nhiệm vụ quản lý đầu tư xây dựng, quản lý các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh trong CCN. Tuy nhiên, công tác quản lý vẫn còn nhiều lúng túng.

 

Đổi mới công tác quản lý

 

Từ khi có Quyết định số 105/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Sở Công Thương Bình Định đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quy chế phối hợp quản lý nhà nước đối với CCN trên địa bàn tỉnh. Sự ra đời của Quyết định 105/QĐ-TTg góp phần quan trọng vào việc tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước đối với CCN, đồng thời tạo hành lang pháp lý để hỗ trợ kịp thời cho các CCN trên địa bàn tỉnh phát triển. Nhằm triển khai tốt Quyết định 105/2009/QĐ-TTg, Sở Công Thương Bình Định đã khẩn trương ban hành Quy định hồ sơ thành lập, mở rộng, bổ sung quy hoạch phát triển CCN; đồng thời tham mưu, đề xuất UBND tỉnh ra quyết định thành lập 2 CCN đầu tiên xây dựng theo quy định tại Quyết định 105/2009/QĐ-TTg. Việc thành lập 2 CCN này được coi như tiền đề để thành lập các CCN tiếp theo. Sở cũng tham mưu UBND tỉnh rà soát, điều chỉnh ban hành chính sách khuyến khích đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu, CCN trên địa bàn tỉnh Bình Định. Hiện nay, Sở Công Thương Bình Định đã hoàn thành điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển các CCN của Tỉnh đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025 và trình UBND Tỉnh ký ban hành (QĐ số 52/QĐ-UBND ngày 19/1/2012).

 

Đối với các đơn vị SXKD trong các CCN, Sở Công Thương đã hướng dẫn và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng CCN; Kiểm tra việc tổ chức thực hiện theo quy hoạch, bảo vệ môi trường… nhằm kiểm soát hoạt động của các CCN theo đúng quy định của pháp luật và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình hoạt động của các doanh nghiệp trong CCN.

 

Đến nay Bình Định có 23 CCN đi vào hoạt động, trong đó có 9 CCN tỷ lệ lấp đầy diện tích đạt 100%, 16 CCN tỷ lệ lấp đầy khoảng 50%, thu hút 454 doanh nghiệp và cơ sở đầu tư sản xuất với diện tích đất thuê là 293,4 ha; tổng vốn đăng ký đầu tư là 1.651,6 tỷ đồng, vốn thực hiện 1.201,6 tỷ đồng; hiện có 410 DN và cơ sở SX đi vào hoạt động. Ước tính năm 2011, các DN, cơ sở SX đã tạo giá trị sản xuất công nghiệp khoảng 1.120 tỷ đồng, chiếm 15% giá trị SXCN toàn Tỉnh, thu hút và tạo việc làm cho khoảng 14.000 lao động, chiếm khoảng 13% so với tổng số lao động của ngành Công nghiệp toàn tỉnh với mức thu nhập từ 1,8 – 3 triệu đồng/người/tháng.

 

Tăng cường cải thiện môi trường đầu tư

 

Trong quy hoạch CCN, nên chọn khu vực có ít dân cư để giảm chi phí, thuận lợi cho công tác bồi thường, GPMB. Cần tập trung nguồn lực để xử lý đồng bộ việc xây dựng hoàn thành khu tái định cư để di dời dân phù hợp với tiến độ, kế hoạch, thực hiện phân kỳ đầu tư hạ tầng theo nhu cầu đầu tư phát triển.

 

 Việc xây dựng chính sách khuyến khích hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng CCN cần nghiên cứu kỹ, dự báo được nguồn lực, để khi triển khai thực hiện ngân sách tỉnh, huyện, thành phố đảm bảo cân đối hỗ trợ cho từng năm và khả năng huy động các nguồn vốn khác, nhất là nguồn vốn hỗ trợ từ Trung ương và vốn huy động từ các doanh nghiệp.

 

Khi lựa chọn hoặc giao cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng thì phải là đơn vị có uy tín, năng lực cao đồng thời phải kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm hợp đồng. Cần ban hành các định mức thời gian khi giao mặt bằng cho doanh nghiệp đầu tư và cương quyết thu hồi nếu vượt thời gian quy định; Tiêu chí để lựa chọn thu hút các doanh nghiệp có năng lực tài chính, kinh nghiệm để đầu tư với quy mô lớn và ngành nghề có giá trị cao nhằm đảm bảo suất đầu tư và nâng cao hiệu quả đầu tư.

 

Để lấp đầy nhanh diện tích và kích thích hoạt động có hiệu quả của các CCN, trước hết chủ đầu tư phải tích cực giới thiệu, quảng bá giá cho thuê đất gắn với kết cấu hạ tầng, phí duy tu bảo dưỡng hạ tầng… đến với các nhà đầu tư. Ngoài các yếu tố về mặt bằng, nhà xưởng, tiền vốn, nguyên vật liệu… doanh nghiệp cần phải tuyển đủ lao động và đáp ứng các điều kiện ăn ở, đi lại, sinh hoạt, giải trí. Đặc biệt, cần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, với yêu cầu thông thoáng, thuận lợi, đúng pháp luật nhằm cải thiện môi trường đầu tư. Nâng cao nhận thức và thái độ ứng xử trong thực thi nhiệm vụ nhằm giải quyết nhanh, thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp đầu tư vào các CCN.

 

Bất cập và giải pháp

 

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện quản lý CCN theo QĐ 105/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng còn những khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục được tháo gỡ: Cần có quy định về khoảng cách giữa 02 CCN liền kề để tránh trường hợp không mở rộng thành khu công nghiệp mà phân nhỏ thành 02 CCN trở lên. Hoặc cần có quy định về diện tích tối thiểu đối với CCN, do CCN có diện tích quá nhỏ sẽ dẫn đến hiệu quả đầu tư thấp, không hấp dẫn nhà đầu tư.

 

Theo Quy chế quản lý CCN, khi mở rộng CCN phải có công trình xử lý nước thải tập trung đối với CCN có diện tích từ 15 ha trở lên. Thực tế, quy định này gây khó khăn cho việc triển khai, vì có những CCN do tính chất hoạt động của ngành nghề nên yêu cầu đối với hệ thống xử lý nước thải không lớn, dẫn đến lãng phí kinh phí đầu tư. Hoặc quy định “Quyết định giá cho thuê lại, chuyển nhượng đất, giá cho thuê hoặc bán nhà xưởng và các loại phí sử dụng dịch vụ công cộng, tiện ích khác. Trường hợp CCN do Trung tâm phát triển CCN quản lý và kinh doanh hạ tầng thì giá cho thuê lại đất, giá cho thuê hoặc bán nhà xưởng và các loại phí sử dụng dịch vụ công cộng, tiện ích khác do cơ quan có thẩm quyền quyết định”. Việc quy định quyền hạn khác biệt giữa doanh nghiệp với Trung tâm phát triển CCN sẽ gây khó khăn trong việc triển khai thực hiện Quy chế.

 

Đặc biệt, nhiều cơ chế chính sách kêu gọi đầu tư vào CCN không được ưu đãi như đối với khu công nghiệp nên chưa đủ sức hấp dẫn, nhất là các chính sách, cơ chế vay vốn ưu đãi đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật CCN, đặc biệt tại các địa bàn kinh tế khó khăn. Để có thể thu hút nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư kết cấu hạ tầng CCN cần có các giải pháp thuyết phục, đặc biệt chú trọng việc nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng.Song song việc tăng cường quản lý nhà nước về CCN, cần tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến và tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng liên quan đến quản lý CCN cho các đối tượng là cán bộ quản lý, đầu tư xây dựng hạ tầng, kinh doanh trong CCN; Tổ chức các hoạt động tham quan, chia sẻ, học tập mô hình phát triển CCN trong và ngoài nước; Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, giám sát và đánh giá việc chấp hành các quy định, chính sách của nhà nước về phát triển CCN.

 

Bên cạnh đó, việc tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước CCN ở các sở Công Thương và UBND cấp huyện tại các địa phương hiện nay, nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Do đó, cần có sự nghiên cứu để tiếp tục xây dựng, sửa đổi bổ sung, ban hành văn bản quy phạm pháp luật cần thiết cho công tác quản lý, phát triển CCN, mặt khác để củng cố tổ chức bộ máy, biên chế và tăng cường nguồn lực cho công tác quản lý CCN có bước chuyển biến mạnh, hoạt động hiệu quả.
 

 

 

 

Nguồn: Sở Công Thương Bình Định