Ba biện pháp cấp thiết để giảm nhập siêu cho những ngày còn lại của năm 2009 đã được Bộ Công Thương họp bàn triển khai với các đơn vị chức năng vào chiều 3/12/2009 nhằm kéo cán cân thương mại trở lại cân bằng theo đúng mục tiêu đề ra từ đầu năm.

Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tháng 11 ước đạt 4,7 tỷ USD, giảm 6,5% so với tháng 10. Tính chung 11 tháng, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 51,3 tỷ USD, đạt xấp xỉ 87,0% kế hoạch năm và giảm 11,6% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này cộng với kim ngạch nhập khẩu của tháng 11/2009 là 6,67 tỷ USD, tăng 0,7% so với tháng trước đã khiến cho cán cân thương mại của 11 tháng qua đang hơi nghiêng về nhập siêu với mức 10,417 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 20,30% kim ngạch xuất khẩu. Chính bởi thế, tại phiên họp thường kỳ của Chính phủ vào đầu tháng 12, hạn chế nhập siêu đã trở thành vấn đề “nóng” và bằng mọi cách phải giảm nhập siêu, đảm bảo chỉ tiêu đã đề ra từ đầu năm.

Thứ trưởng thường trực Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu cho biết: Nghị quyết của Chính phủ họp phiên tháng 11/2009 có nhiều vấn đề nổi lên trong đó có chuyện liên quan đến ổn định kinh tế vĩ mô, đó là nhập siêu của Việt Nam. Nhập siêu khống chế ở mức 20% nhưng 11 tháng qua nhập siêu đã ở mức 20,3%. Nếu tháng 12 là tháng “củ mật” mà nhập siêu tăng lên thì chúng ta sẽ không hoàn thành kế hoạch, cán cân thương mại sẽ mất cân đối và chúng ta sẽ thiếu ngoại tệ. Vì vậy Thủ tướng và các thành viên cho rằng bằng mọi cách phải giảm nhập siêu.

Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã có buổi họp khẩn với Vụ Xuất nhập khẩu và các đơn vị chức năng nhằm đưa ra những giải pháp nóng cho 3 tuần còn lại của năm 2009. Theo đó, ba biện pháp cấp bách cần triển khai trong thời điểm này là:

Thứ nhất: rà soát những mặt hàng không quan trọng, nhất là những mặt hàng xa xỉ như ô tô, điện thoại di động, mĩ phẩm, rượu ngoại, kể cả rau quả và thực phẩm là cũng phải kiểm soát rất chặt chẽ. Trách nhiệm của Bộ Công Thương là rất lớn. Thứ trưởng Bùi Xuân Khu khẳng định: chúng tôi đã đề nghị Vụ Xuất nhập khẩu kiểm soát xem các phòng cấp giấy phép quản lý các doanh nghiệp nhập khẩu ô tô có vay ngân hàng hay đi thu mua đô la trôi nổi để nhập để kiểm soát chặt, phát hiện và ngăn chặn.

Thứ hai, làm văn bản yêu cầu Ngân hàng Nhà nước xem xét kỹ hoặc tạm dừng trong tháng 12 không cho vay tiền nhập khẩu, dứt khoát hạn chế nhập khẩu những mặt hàng xa xỉ.

Thứ 3, cần có những biện pháp hành chính như nhập khẩu về phải kiểm tra kiểm soát chặt chẽ, kéo dài thời gian thông quan để các doanh nghiệp nhập khẩu phải cân nhắc có lợi hay không trong việc nhập khẩu.

Thứ trưởng Khu cho rằng: những việc này phải làm rất cương quyết và để có những biện pháp cứng rắn và trách nhiệm thì Bộ Công Thương trong lúc báo cáo với Thủ tướng và thỏa thuận với các Bộ thì cũng phải có phải có những biện pháp rắn, chịu trách nhiệm trước Chính phủ về những quyết định của mình để hạn chế nhập siêu.

Vụ Xuất Nhập khẩu là người gác cổng là rất quan trọng để lo vấn đề này. Kế đó là phải đẩy mạnh xuất khẩu để thêm đồng nào thì giảm nhập siêu đồng ấy. Rà soát những mặt hàng có thể tái xuất được như vàng, xăng dầu, rồi sản phẩm từ nhà máy lọc dầu Dung Quất có thể tham gia vào việc đỡ phải nhập khẩu xăng dầu. Bằng nhiều cách để giảm nhập khẩu, tăng xuất khẩu để đảm bảo chỉ tiêu. Chỉ còn có 3 tuần nữa nên tình hình rất cấp thiết.

Bộ Công Thương cũng đã giao cho các cơ quan quản lý thị trường phải kiểm ta kiểm soát chặt những mặt hàng nhập lậu qua biên giới, thậm chí “xục” vào những đơn vị nhập khẩu sử dụng đô la trôi nổi là vi phạm quản lý ngoại hối.

Lĩnh vực xúc tiến thương mại phải kiểm tra xem có gì hỗ trợ doanh nghiệp không; công tác cải cách hành chính còn hỗ trợ được doanh nghiệp những gì, các phòng cấp giấy phép, C/O… tất cả nhằm giải quyết các thủ tục nhanh nhất để phục vụ doanh nghiệp, thúc đẩy nhập khẩu.

Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh XK những mặt hàng nông sản như cà phê, gạo, tiêu, điều trong tháng này có thể huy động được lực lượng, hàng hóa thì phải đẩy mạnh lên. Dệt may, da giày là tháng “củ mật” thì phải đẩy nhanh. Làm việc với một số tập đoàn lớn đang đầu tư tại Việt Nam như Hồng Hải, Intel, Samung với những sản phẩm công nghệ cao mới có thể đem lại doanh thu xuất khẩu hàng tỷ USD trong năm nay.

Theo báo CT