Sau 2 năm triển khai, thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-TU, kế hoạch số 547/KH-UBND của UBND tỉnh về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011-2020, Chương trình xây dựng nông thôn mới đã trở thành một phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh. Ngành Công Thương là ngành được giao phụ trách 2/19 tiêu chí trong xây dựng NTM là tiêu chí cung cấp điện và tiêu chí chợ nông thôn. Trong đó, tiêu chí về cung cấp điện trong những năm qua đã được Sở Công thương Hà Nam phối hợp với các ngành tập trung huy động mọi nguồn vốn đầu tư phát triển và đã đạt được kết quả đáng khích lệ.

Hà Nam là một trong 25 tỉnh trong toàn quốc được Bộ Công thương và Ngân hàng thế giới (WB) lựa chọn tham gia Dự án Năng lượng nông thôn II (REII), vay vốn của WB đầu tư cải tạo nâng cấp lưới điện hạ áp nông thôn. Toàn tỉnh có 46 xã được tham gia Dự án giai đoạn 1 và giai đoạn 2, đến nay 100% các xã đã hoàn thành công trình và đưa vào sử dụng, đảm bảo kỹ thuật theo tiêu chí của ngành điện, giảm tổn thất điện năng và tăng cường chất lượng điện, đáp ứng nhu cầu cung cấp điện an toàn cho việc phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Tổng vốn đầu tư xây dựng cả 02 giai đoạn đã được quyết toán là gần 188 tỷ đồng, trong đó vốn vay WB là gần 171 tỷ đồng, vốn ngân sách tỉnh đối ứng là hơn 17 tỷ đồng.

Việc thực hiện tốt dự án REII đã trực tiếp góp phần hoàn thành tiêu chí điện trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Trong 28 xã xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 – 2015 có 13 xã đã cải tạo nâng cấp lưới điện bằng nguồn vốn của dự án REII, tổng vốn đầu tư tại 13 xã này khoảng gần 52,2 tỷ đồng, trong vốn vay WB khoảng trên 47.3 tỷ đồng, vốn ngân sách tỉnh đối ứng gần 4.9 tỷ đồng.

Thực hiện đề án tiếp nhận, bàn giao lưới điện hạ áp nông thôn cho ngành Điện quản lý được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1325/QĐ - UBND ngày 29 tháng 10 năm 2008 nhằm đảm bảo việc quản lý, phát triển đầu tư xây dựng bền vững, cung cấp điện an toàn, chất lượng trong khu vực nông thôn. Đến nay Công ty Điện lực Hà Nam đã tiếp nhận 134/164 HTX, còn 30 HTX sẽ được tiếp nhận trong năm 2013.

Sau khi tiếp nhận, Công ty Điện lực Hà Nam đã huy động mọi nguồn vốn (vốn vay và vốn tự có của ngành Điện) từng bước đầu tư cải tạo, nâng cấp lưới điện hạ áp nông thôn: như bổ sung các TBA chống quá tải rút ngắn bán kính cấp điện nhằm đảm bảo chất lượng điện áp cho các hộ dân sinh hoạt, tiến hành thí nghiệm và thay thế một số công tơ, hòm công tơ, nâng cấp tiết diện dây… trong đó, tập trung đầu tư cho 24/28 xã nằm trong chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2011 – 2015. Tính đến hết năm 2012, trong 28 xã xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 – 2015 các xã về cơ bản gần hoàn thành tiêu chí điện cụ thể: Số xã đạt chỉ tiêu “Hệ thống điện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của ngành Điện”: 15/28 xã; 13 xã còn lại đạt từ 70%-80%. Số xã đạt chỉ tiêu “ Tỷ lệ hộ sử dụng điện thường xuyên, an toàn từ các nguồn đạt 100%…

Trong năm 2013, Với mục tiêu chống quá tải lưới điện trung áp cho các xã thuộc dự án, cải tạo san tải và nâng cấp một phần các xuất tuyến và đường trục hạ thế của lưới điện hạ áp nông thôn, ngành điện đang tiếp tục thực hiện dự án REII tài trợ bổ sung đợt 4, vay vốn của Ngân hàng thế giới, xây dựng 61 TBA/40 xã, phường, thị trấn với tổng mức đầu tư là 60 tỷ đồng…

Bên cạnh những mặt đã đạt được thì vẫn còn những tồn tại hạn chế đó là: Đối với các xã không được tham gia dự án REII, ngành điện đã tiếp nhận quản lý từng bước đầu tư cải tạo, nâng cấp lưới điện hạ áp nông thôn. Tuy nhiên do nguồn vốn hạn chế nên ngành Điện mới chỉ cải tạo nâng cấp ở mức tối thiểu. Chỉ tiêu “Hệ thống điện đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của ngành Điện” mới chỉ đạt được 70 – 80%; công tác đầu tư trạm biến áp ít về số lượng, xa về vị trí vì vậy bán kính cấp điện hạ thế không đảm bảo theo quy định, dẫn đến tình trạng thường xuyên bị quá tải, chất lượng điện chưa đáp ứng được nhu cầu phụ tải tiêu dùng sinh hoạt của người dân ngày một gia tăng, dẫn đến tổn thất điện năng trên lưới vẫn còn ở mức cao. Đối với các xã được tham gia dự án REII, tuy đã được cải tạo, nâng cấp, nhưng do nguồn vốn hạn chế nên còn một số nhánh nhỏ chưa được cải tạo, nâng cấp, vẫn tận dụng lại vật tư lưới điện cũ. Mặt khác, dự án chủ yếu chỉ cải tạo nâng cấp phần hạ thế, một số nhánh đường dây vẫn quá xa trạm biến áp dẫn đến tổn thất điện năng cao, điện cuối nguồn yếu.

Để thu hút hơn nữa mọi nguồn lực phát triển điện nông thôn, trong thời gian tới các cấp các ngành phải thực hiện tốt các việc sau.

Hoàn thiện cơ chế chính sách vĩ mô nhằm thu hút mạnh mẽ mọi nguồn đầu tư nước ngoài và vốn đầu tư ở trong nước vào thị trường điện lực trong tỉnh. Đồng thời, nghiên cứu, rà soát lại các cơ chế chính sách đã ban hành để bổ sung, hoàn thiện cho phù hợp với yêu cầu và điều kiện hiện nay. Trước mắt, các chính sách về đầu tư và cho vay vốn ưu đãi đối với các xã để đầu tư vào lưới điện hạ thế nông thôn, cần được hoàn thiện theo hướng thông thoáng hơn. Đổi mới phương pháp vay vốn để đầu tư lưới điện; tăng tỷ lệ vốn đầu tư cho điện và ưu tiên cung cấp điện cho các làng nghề truyền thống có sản phẩm xuất khẩu lớn, xây dựng và nâng cấp kết cấu hạ tầng nông thôn, xoá đói giảm nghèo Đôn đốc ngành điện tiếp tục đầu tư nâng cấp các chỉ tiêu chưa đáp ứng tiêu chí về điện tại các xã xây dựng nông thôn mới.

Hi vọng rằng, cùng với việc tập trung huy động mọi nguồn vốn đầu tư phát triển điện nông thôn thực hiện xây dựng nông thôn mới thì chất lượng điện trên địa bàn tỉnh từng bước được cải thiện, công tác quản lý được nâng cao đáp ứng được nhu cầu sử dụng điện trong sản xuất và phát triển kinh tế, hệ thống điện được đảm bảo an toàn hơn đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh.

 

Sở Công Thương tỉnh Hà Nam