Xác định phát triển công nghiệp nông thôn (CNNT) là giải pháp hết sức cần thiết và quan trọng cho phát triển kinh tế xã hội, tỉnh Quảng Bình đã ban hành nhiều chương trình, chủ trương, chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư phát triển công nghiệp, đồng thời tích cực chỉ đạo các ngành nhanh chóng hoàn chỉnh và xây dựng mới các quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch ngành,... làm cơ sở tổ chức thực hiện triển khai chương trình. Đặc biệt, UBND tỉnh Quảng Bình đã dành 0,5% nguồn thu ngân sách hàng năm để xây dựng quỹ khuyến công địa phương, phục vụ cho chương trình phát triển CN-TTCN. Nguồn Quỹ này được tăng dần qua các năm, giai đoạn 2008- 2012 tổng nguồn kinh phí dành cho hoạt động khuyến công địa phương của Quảng Bình là 9.233 triệu đồng.

Bằng nguồn kinh phí khuyến công quốc gia (giai đoạn 2008 – 2012 kinh phí khuyến công quốc gia hỗ trợ 3.075 triệu đồng thực hiện 30 đề án cho các chương trình đào tạo nghề, xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật) và địa phương, đã hỗ trợ cho hàng trăm lượt cơ sở thay đổi công nghệ, đầu tư mở rộng phát triển sản xuất. Các cơ sở, doanh nghiệp được đầu tư hỗ trợ từ nguồn vốn khuyến công đã mạnh dạn đầu tư mở rộng, thay đổi công nghệ, đào tạo, đào tạo lại đội ngũ lao động và đặc biệt là thay đổi phương thức sản xuất kinh doanh phù hợp với yêu cầu công nghiệp hoá nông nghiệp nông thôn. Giai đoạn 2008 – 2012, 3.750 lao động đã được đào tạo tay nghề, với các ngành nghề như mây tre đan; nón lá; thêu ren; may công nghiệp; đóng tàu thuỷ, luyện gang thép. 82,2% lao động sau đào tạo có việc làm và thu nhập ổn định.

Thụ hưởng những cơ chế và chính sách của Đảng và Nhà nước về khuyến khích phát triển CNNT và ngành nghề nông thôn, nhiều chủ cơ sở sản xuất và hộ cá thể gia đình đã mạnh dạn đầu tư hàng tỷ đồng để phát triển sản xuất, điển hình như: Chế biến nguyên liệu mây Phương Bắc, Sơ chế mũ cao su của Công ty TNHH Lân Thành, Công ty TNHH TM Trường Sinh, chế biến các sản phẩm thuỷ sản ăn liền, sản xuất các sản phẩm composit của công ty composit Miền Trung, Công ty TNHH Ninh Đức, sản xuất rượu tại HTX rượu làng nghề Võ Xá, Tuy Lộc, Vạn Lộc, Công ty TNHH Địa Cầu Xanh... Nhiều hộ dân, doanh nghiệp đã mạnh dạn đầu tư vào những lĩnh vực mới: như luyện gang thép, sản xuất giấy KRAFT, đầu tư vùng nguyên liệu, cung cấp dịch vụ, tổ chức chế biến các loại nông, lâm, hải sản sau thu hoạch…. đã góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế của địa phương, giải quyết việc làm và thu nhập cho hàng ngàn lao động ở địa bàn nông thôn.

 Sau 5 năm thực hiện Quyết định 136/2007/QĐ-TTg, CNNT Quảng Bình đã có những chuyển biến đáng ghi nhận, góp phần vào tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp (giai đoạn 2008 – 2010, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất công nghiệp bình quân hàng năm đạt 18,43%), chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động và đóng góp nhiều vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, do xuất phát điểm ngành nghề nông thôn tỉnh Quảng Bình còn ở mức thấp so với các địa phương trong nước, nguồn lao động có tay nghề cao còn hạn chế, nhận thức của một số bộ phận các doanh nghiệp và người dân còn mang nặng tư tưởng bao cấp, trông chờ ỷ lại đồng thời còn thiếu liên kết giữa các làng nghề, thợ thủ công, các doanh nghiệp với các tổ chức hỗ trợ trong các lĩnh vực thiết kế mẫu mã, công nghệ, thị trường, nguồn nguyên liệu, lao động và tài chính... Vi vậy, kết quả thực hiện khuyến khích phát triển CNNT chưa được toàn diện, thu nhập của người lao động còn thấp, chưa xây dựng được các doanh nghiệp lớn làm đầu mối tổ chức sản xuất, cung cấp nguyên liệu và bao tiêu sản phẩm cho người lao động trong các làng nghề...

Lấy CNNT làm động lực thúc đẩy kinh tế của tỉnh phát triển, giai đoạn tới hoạt động khuyến công của Quảng Bình tiếp tục triển khai các chương trình có hiệu quả hiện có, khôi phục và khuyến khích phát triển các ngành nghề, nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống. Cùng với các chương trình dự án kinh tế - xã hội trên địa bàn, hoạt động khuyến công tập trung vào khuyến khích phát triển các ngành nghề vệ tinh, chế biến nguyên liệu công nghiệp, đồng thời ưu tiên phát triển ngành nghề chế biến nông, lâm, thuỷ hải sản, mây tre, nón lá, thủ công mỹ nghệ, hàng lưu niệm, thực phẩm, đồ uống, du nhập thêm các nghề mới… Khuyến khích các cơ sở sản xuất CNNT ứng dụng các tiến bộ KHCN tiên tiến, nhằm nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong các khu, cụm điểm TTCN và làng nghề.

 Cụ thể, giai đoạn 2011- 2015 công tác khuyến công tập trung khuyến khích, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển sản xuất các mặt hàng truyền thống về chế biến thuỷ hải sản; các cơ sở chế biến thức ăn gia súc, nuôi trồng thuỷ sản. Chú trọng phát triển nghề nón lá, mây tre đan, chiếu cói, hàng thủ công mỹ nghệ, hàng lưu niệm hiện có; khuyến khích phát triển sản xuất các mặt hàng mỹ nghệ có chất lượng cao phục vụ khách du lịch và xuất khẩu. Đồng thời, khuyến khích đầu tư mở rộng, phát triển sản xuất các sản phẩm mới có chất lượng cao như: Thiết bị đồ dùng dạy học, may mặc, giày da, sản xuất đồ cơ khí, điện, điện tử, vật liệu mới…

Giai đoạn 2016 – 2020, hoạt động khuyến công sẽ chú trọng vào các nội dung: đầu tư công nghệ mới nâng cao chất lượng sản phẩm các mặt hàng truyền thống chế biến thuỷ hải sản, nông sản, thực phẩm; phát triển các mặt hàng mây tre đan, nón lá, hàng thủ công mỹ nghệ đều khắp các địa phương trong tỉnh. Khuyến khích phát triển các mặt hàng mỹ nghệ có chất lượng cao, các mặt hàng thực phẩm ăn liền cao cấp phục vụ nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu, như: Các loại bánh, đồ hộp, nước uống. Duy trì, khuyến khích phát các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến gỗ, thiết bị, đồ dùng dạy học, may mặc, giày da, sản xuất cơ khí, điện, điện tử, vật liệu mới. Đẩy mạnh công tác đào tạo nâng cao tay nghề, chú trọng công tác tuyên truyền, tư vấn SXKD cho các cơ sở trên địa bàn toàn tỉnh; Chú trọng phát triển các ngành nghề dịch vụ xây dựng, vận tải, cơ khí, chế biến nguyên liệu cho công nghiệp,các dịch vụ khác phục vụ đầu tư sản xuất công nghiệp…Sản xuất CNNT và TTCN chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị sản xuất công nghiệp của địa phương, thu hút một lực lượng lớn lao động nông thôn. Do vậy, phát triển CN-TTCN trở thành một ngành kinh tế quan trọng sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của Quảng Bình phát triển theo hướng lâu dài và bền vững.

CTV.KC