Nam Định (TTXVN 15/1)    
     Từ cậu bé mồ côi trở thành chủ doanh nghiệp, rồi ngồi tù và giờ đây là một doanh nhân thành đạt; cuộc đời của Trần Xuân Mai, Giám đốc công ty gỗ mỹ nghệ Cơ khí đúc xuất khẩu và xây dựng Ý Yên AMIEXCO (Nam Định) như một bộ phim dài tập mà mỗi cảnh phim đều chứa chan cảm xúc.
 
      Trần Xuân Mai sinh ra và lớn lên ở vùng quê có truyền thống làm nghề thủ công mỹ nghệ-xã Yên Tiến, Ý Yên, Nam Định. Do mồ côi cha và phải nghỉ học từ thuở thiếu thời, nên anh đã sớm có ý thức tự lực và nuôi ước vọng làm giàu. Ở tuổi cái tuổi "ăn chưa no, lo chưa tới", Mai đã phải bôn ba kiếm sống. Dù trải qua đủ nghề nhưng Mai không thể giúp kinh tế gia đình phát triển. Anh nhận thấy, chẳng thể nào làm giàu từ những nghề đã làm, trong khi ở quê mình nghề thủ công mỹ nghệ đang rất có cơ hội phát triển. Từ suy nghĩ đó, năm 1986 anh đứng ra thành lập một tổ hợp sản xuất thu hút 35 người vào làm nghề. Hàng hóa làm được bao nhiêu đem bán cho Công ty Mỹ nghệ Hà Nội để xuất khẩu ra nước ngoài. Đúng lúc đó, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI quyết định đưa đất nước ta bước vào thực hiện công cuộc đổi mới. Chủ trương của Đảng và Nhà nước như một luồng gió mới khiến Mai mạnh dạn thành lập Xí nghiệp Dân doanh Quyết Tiến. Đây là xí nghiệp dân doanh đầu tiên của tỉnh Hà Nam Ninh lúc bấy giờ.
 
       Sự ra đời của doanh nghiệp tư nhân do anh làm giám đốc đã thực sự gây "sốc" đối với nhiều người, trong đó không ít người thiếu thiện chí. Vượt qua những rèm pha của đời, Mai dồn hết tâm chí vào việc tìm kiếm thị trường, liên kết làm ăn. Nhờ đó vào những năm cuối của thập kỷ 80 của thế kỷ trước, những sản phẩm thủ công mỹ nghệ do đơn vị của anh sản xuất đã có mặt ở khắp các thị trường thuộc Liên Xô và các nước XHCN ở Đông Âu. Thế nhưng ngày vui ngắn chẳng tày gang, từ năm 1989 do biến động về chính trị ở các nước XHCN ở Đông Âu và Liên Xô khiến doanh nghiệp của anh mất hẳn thị trường. Do đó hoạt động sản xuất của Xí nghiệp trở nên ngưng trệ, công nhân mất việc làm. Công việc làm ăn lâm vào cảnh thua lỗ khiến Mai lâm vào cảnh nợ nần chồng chất... Do không trả được món nợ vay ngân hàng nên tháng 5/1991, ông chủ doanh nghiệp tư nhân đầu tiên của tỉnh đã trở thành tội đồ và lĩnh mức án 10 năm tù. Trong tù, ngoài ngẫm nghĩ về những việc đã và sẽ phải làm, Mai còn tổ chức các lớp dạy nghề cho phạm nhân, giúp những phạm nhân lầm lỗi như anh cải tạo, sớm trở lại với cuộc đời. Do luôn cố gắng cải tạo tốt trong thời gian thụ án, nên nhân dịp Quốc khánh 2/9/1998, anh là một trong số những phạm nhân được hưởng chính sách đặc xá của Đảng và Nhà nước.
 
     Làm lại cuộc đời với con số không tròn trĩnh, Trần Xuân Mai đã phải tạm thời xa quê hương đến một số tỉnh phía Bắc tìm việc làm. Vất vả làm ăn, khi đã dành dụm được chút vốn liếng, Mai trở về quê cũ để tìm lại những gì đã mất. Năm 2000, khi Luật Doanh nghiệp có hiệu lực, anh quyết định thành lập Công ty Gỗ mỹ nghệ Cơ khí đúc xuất khẩu - xây dựng với ngành nghề kinh doanh chủ yếu là sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, sơn mài tre nứa ghép xuất khẩu. Những ngày đầu thành lập công ty, mặt hàng tre nứa ghép khi sản xuất ra chủ yếu cũng chỉ mới tiêu thụ trong nước. Nhận thấy mặt hàng này có nhiều tiềm năng xuất khẩu ra nước ngoài, anh mạnh dạn bỏ tiền thuê phiên dịch và mang hàng mẫu sang trưng bày tại Hội chợ quốc tế tổ chức tại Franfurt (Đức). Tại đây anh đã thu nhận được nhiều ý kiến đóng góp của khách hàng, tìm hiểu kỹ nhu cầu thị hiếu của thị trường. Khi về nước, anh mày mò nghiên cứu mẫu mã, mạnh dạn cải tiến công nghiệ, đa dạng hoá sản phẩm và tiếp tục gửi hàng sang chào bán. Ngay lập tức, các sản phẩm của Cty đã được khách hàng nước ngoài chấp nhận. Đó là động lực để anh tiếp tục đầu tư, hiện đại hoá dây chuyền sản xuất để cho ra đời các sản phẩm có mẫu mã đẹp, lạ mắt lại tiện lợi, chất lượng tốt. Thành công nối tiếp thành công, giờ đây AMIEXCO đã là nhà cung cấp sản phẩm cho hàng chục khách hàng ở các thị trường EU, Mỹ, Canada, Nhật, Hàn Quốc… Ngoài hơn 200 cán bộ, công nhân làm việc trực tiếp tại công ty, AMIEXCO còn tạo việc làm cho hơn 20 ngàn lao động nông nhàn trong các xã, huyện và tỉnh lân cận, trong đó có cả việc tạo việc làm cho các phạm nhân tại trại giam Ninh Khánh (Ninh Bình) và Ba Sao (Hà Nam) nơi anh đã từng nếm trải cuộc đời. Từ những cây tre, nứa, hàng năm Công ty thu về từ 5 đến 10 triệu USD.
 Ngoài làm kinh tế giỏi, công ty AMIECO còn là một trong những đơn vị đi đầu trong các hoạt động nhân đạo, từ thiện ở Nam Định. Cty đã chi hàng trăm triệu đồng cùng địa phương xây dựng các công trình phúc lợi như nghĩa trang liệt sĩ, trường học; thăm hỏi tặng quà gia đình chính sách trong những ngày lễ, tết, người gặp hoạn nạn; hiện, Công ty nhận phụng dưỡng hai Bà mẹ Việt Nam Anh hùng ở địa phương...
 
     Với những gì đã làm được, Công ty do anh làm chủ đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; riêng cá nhân Trần Xuân Mai đã đoạt nhiều giải thưởng "Sao Vàng đất Việt", "Cúp vàng Doanh nghiệp trẻ Việt Nam", là Chiến sỹ thi đua của tỉnh Nam Định nhiều năm liền..../.
 
 
 Phạm Văn Tiếp