Phú Thọ có 69 làng nghề nông thôn được công nhận với tổng số 30.740 lao động. Các làng nghề thuộc 4 nhóm chính, gồm: Chế biến, bảo quản nông-lâm-thủy sản; Thủ công mỹ nghệ; Xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng và nhóm làng nghề gây trồng, kinh doanh sinh vật cảnh.Trong giai đoạn 2011-2015, Phú Thọ đã sớm phê duyệt quy hoạch, kế hoạch tổng thể về phát triển ngành nghề, làng nghề nông thôn; Chương trình bảo tồn làng nghề và nhiều văn bản chỉ đạo điều hành, quản lý về làng nghề và ngành nghề nông thôn. Từ các chính sách này, Tỉnh đã huy động nguồn vốn thực hiện nhiều hoạt động thiết thực: Hỗ trợ công nhận 32 làng nghề mới;  hỗ trợ đào tạo nghề; hỗ trợ đổi mới trang thiết bị phát triển sản xuất…

Theo ghi nhận chung từ các đối tượng thụ hưởng, các hoạt động hỗ trợ đã được thực hiện có trọng tâm trọng điểm, giúp khai thác được thế mạnh của các ngành nghề. Đơn cử với chương trình xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu sản phẩm, hàng năm các làng nghề phát triển tốt, có sản phẩm tiêu biểu đều được lựa chọn tham gia các hội chợ nhằm trưng bày, giới thiệu sản phẩm. Qua đó, nhiều làng nghề đã tìm được thị trường tiêu thụ ổn định, và bước đầu xây dựng được thương hiệu sản phẩm.Cũng từ những hoạt động hỗ trợ trên, các làng nghề trên địa bàn phát triển tương đối ổn định, tạo nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn. Một số sản phẩm làng nghề có mẫu mã, chất lượng phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng, góp phần phát triển ngành dịch vụ, du lịch tại địa phương...

Tuy nhiên, quy mô sản xuất ở các làng nghề đều nhỏ, nguyên liệu phục vụ cho sản xuất ngày một khan hiếm và giá thành cao. Sản phẩm làng nghề hầu hết chưa đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, chất lượng chưa đồng đều nên mới chỉ tiêu thụ trên thị trường nội địa. Vấn đề ô nhiễm và xử lý ô nhiễm môi trường tại một số làng nghề còn bỏ ngỏ, hạ tầng chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ.

Tất cả nguyên nhân trên khiến khu vực làng nghề của Phú Thọ phát triển không đồng đều. Trong giai đoạn 2011 - 2016, bên cạnh một số làng nghề có doanh thu cao như: Làng nghề sản xuất và dịch vụ thủy sản Thủy Trạm (xã Sơn Thủy, huyện Thanh Thủy), làng nghề mộc Việt Tiến (xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao) nhiều làng nghề đạt doanh thu rất thấp như: Làng nghề chế biến chè Vân Hùng (xã Tây Cốc, huyện Đoan Hùng) và làng nghề chè Chu Hưng (xã Ấm Hạ, huyện Hạ Hòa), làng nghề đan lát Minh Hòa (xã Minh Hạc, huyện Hạ Hòa)...

Trước hiện trạng trên, UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành kế hoạch số 5025/KH-UBND về phát triển làng nghề nông thôn tỉnh giai đoạn 2016-2020. Tổng nhu cầu kinh phí hỗ trợ phát triển giai đoạn này là 18,86 tỷ đồng, bình quân khoảng 3,772 triệu đồng/năm. Từ nguồn kinh phí này, Tỉnh sẽ dành 550 triệu đồng hỗ trợ thẩm định, công nhận làng nghề mới; 4,55 tỷ đồng đào tạo nghề cho lao động nông thôn; 600 triệu đồng hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu sản phẩm làng nghề; 4 tỷ đồng xử lý môi trường làng nghề.

Đồng thời, với các làng nghề đã được công nhận, tỉnh sẽ củng cố, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thông qua việc khuyến khích ứng dụng công nghệ vào sản xuất, cải thiện mẫu mã sản phẩm, bảo vệ môi trường. Phát triển làng nghề gắn với cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và  du lịch.

Bảo Ngọc