Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện hoạt động khuyến công còn gặp những tồn tại nhất định khiến hiệu quả chưa được như mong muốn. Ông Trần Quốc Tuấn- Đại biểu Quốc hội khóa XIII, Thạc sĩ, Giám đốc Trung Tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển Công nghiệp Trà Vinh đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về vấn đề này.

Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về hiệu quả của hoạt động khuyến công trong việc thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn ở Trà Vinh thời gian qua, ông có thể cho biết một số kết quả nổi bật?

5 năm thực hiện Nghị định 134 và 2 năm thực hiện Quyết định 136 là thời gian chưa dài nhưng đã góp phần đáng kể vào sự nghiệp công nghiệp hóa nông nghiệp nông thôn ở tỉnh Trà Vinh. Ưu điểm nổi bật nhất trong các hoạt động khuyến công 5 năm qua là đã góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế xã hội nông thôn. Nhiều ngành nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống được khôi phục, duy trì và phát triển, nhiều nghề mới được du nhập, phổ biến và nhân rộng. Công nghiệp nông thôn đã thu hút và giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho hàng ngàn lao động, trong đó có nhiều lao động nữ và lao động là người dân tộc Khmer. Một trong những chương trình được đánh giá cao là hoạt động đào tạo nghề, truyền nghề. 5 năm qua đã có 6.053 lao động nông thôn được học nghề với tổng kinh phí hỗ trợ gần 1,4 tỷ đồng. Hoạt động khuyến công cũng đã hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực quản lý và tăng cường khả năng kinh doanh cho 1.634 chủ doanh nghiệp, cán bộ quản lý. Tổ chức 43 chuyến tham quan khảo sát học tập kinh nghiệm và thị trường tiêu thụ. Tổ chức 8 cuộc hội thảo, hội nghị tập huấn chuyên đề phục vụ phát triển công nghiệp nông thôn. Hỗ trợ xây dựng 7 mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất sản phẩm mới, công nghệ mới, mô hình hoạt động sản xuất kinh doanh giỏi. Tư vấn hỗ trợ lập 156 dự án đầu tư vào sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp, đồng thời có rất nhiều cuộc tư vấn giải đáp những khó khăn vướng mắc trong suốt quá trình hoạt động của DN...Những hình thức hỗ trợ trên đã giúp các DN tiếp nhận, thụ hưởng từ chương trình khuyến công tiếp cận công nghệ mới, tiên tiến, thêm điều kiện để quảng bá thương hiệu, sản phẩm. Hoạt động khuyến công đã thực sự góp phần hỗ trợ các cơ sở CNNT khắc phục khó khăn, duy trì và phát triển sản xuất, tạo sản phẩm mới, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mặc dù đã thu được nhiều kết quả nhưng nhiều người cho rằng hiệu quả vẫn chưa được như mong muốn, việc triển khai các hoạt động khuyến công ở Trà Vinh gặp khó khăn gì, thưa ông?

Mạng lưới hoạt động khuyến công đến cấp huyện, xã chưa được hình thành, nên hoạt động khuyến công có lúc chưa hỗ trợ kịp thời cho các cơ sở công nghiệp nông thôn. Định mức chi hỗ trợ từ nguồn kinh phí khuyến công còn thấp nên một số doanh nghiệp còn chưa thật sự quan tâm, như đối với các đề án chuyển giao công nghệ, hỗ trợ máy móc thiết bị... Một số đề án đã được khảo sát kỹ ở các huyện nhưng vẫn chưa thực hiện được do năng lực tài chính của doanh nghiệp không đáp ứng. Sự gắn kết, liên kết giữa các cơ sở sản xuất công nghiệp ở nông thôn với nhiệm vụ của Trung tâm Khuyến công để thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn vẫn chưa đồng bộ, chưa được triển khai rộng đến các cơ sở vùng sâu, vùng xa. Những khó khăn về cơ chế chính sách quản lý, sử dụng kinh phí còn bất cập, thủ tục giải ngân còn nhiều vướng mắc, mất nhiều thời gian cũng là trở ngại đáng kể của sự phát triển các hoạt động khuyến công. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp của tỉnh có quy mô tương đối nhỏ, lẻ, có rất ít doanh nghiệp đầu mối nên thị trường đầu ra của các mặt hàng thủ công mỹ nghệ còn bị đọng, phần lớn phải tiêu thụ thông qua các doanh nghiệp ngoài tỉnh nên rất khó phối hợp để triển khai các đề án khuyến công.

Để hoạt động khuyến công thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn ở Trà Vinh, theo ông trong thời gian tới cần có những giải pháp gì?

Hoạt động khuyến công thời gian tới sẽ tập trung triển khai, động viên và và huy động các nguồn lực để tham gia, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất công nghiệp nông thôn và các dịch vụ khuyến công. Giai đoạn 2011- 2015, phấn đấu nâng tổng kinh phí hoạt động khuyến công hàng năm lên 1,5 tỷ đồng và hỗ trợ cho 60 đề án, dự án khuyến công. Hoạt động khuyến công tập trung hỗ trợ đầu tư mạnh một số dự án có lợi thế cạnh tranh, điển hình, nhằm tạo bước chuyển biến rõ rệt. Khuyến khích và hỗ trợ các dự án đầu tư máy móc thiết bị, nhất là các loại máy móc, thiết bị tiết kiệm năng lượng, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới, khai thác nguồn nguyên liệu và lao động tại chỗ, phát triển mạnh ngành công nghiệp chế biến, trong đó ưu tiên cho sản xuất sản phẩm sạch hơn, các sản phẩm có thị trường tiêu thụ ổn định. Khuyến khích các DN, đặc biệt là 7 làng nghề đã thành lập và Câu lạc bộ đặc sản Trà Vinh vừa mới thành lập tăng cường liên doanh, liên kết, hợp tác sản xuất kinh doanh với các đơn vị trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó cần đơn giản hóa các thủ tục thanh quyết toán các đề án khuyến công, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, liên kết giữa các cơ quan, ban ngành và doanh nghiệp. Tiếp tục quảng bá, phối hợp kêu gọi đầu tư và hỗ trợ kịp thời giúp cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh thuận tiện tham gia thành lập các Hiệp hội ngành nghề, tiếp tục tạo sự gắn kết với các tỉnh bạn để học tập những mô hình mới, tìm kiếm thị trường tiêu thụ, máy móc thiết bị phù hợp để áp dụng cho địa phương nhằm giúp cho các cơ sở công nghiệp nông thôn duy trì và phát triển bền vững. Đồng thời cần nghiên cứu sâu về phong tục, tập quán… của đồng bào dân tộc khơme để lập đề án đúng nội dung, đối tượng nhằm nâng cao hiệu quả khuyến công và đạt kết quả thiết thực.

Là Đại biểu Quốc Hội, ông có những dự định gì để góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn nói chung và ở Trà Vinh nói riêng?

Là đại biểu Quốc hội, tôi đặc biệt quan tâm đến việc thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn cả nước nói chung và của tỉnh Trà Vinh nói riêng thông qua hoạt động tích cực đề xuất các cơ chế chính sách đến các Bộ ngành có liên quan và thông qua các chương trình hành động, cụ thể: Thứ nhất, tăng cường dạy nghề và truyền nghề nông thôn, ưu tiên cho những ngành nghề sử dụng nguồn nguyên liệu địa phương, giúp tạo thêm nhiều việc làm mới, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nông dân, góp phần xóa đói, giảm nghèo vùng nông thôn; tranh thủ các nguồn hỗ trợ để đào tạo tay nghề công nhân; nhằm cung cấp kịp thời cho các nhà máy, xí nghiệp, các khu công nghiệp… Thứ hai, phát huy tiềm năng các làng nghề hiện có, đồng thời phát triển thêm các làng nghề truyền thống bằng việc đưa máy móc, thiết bị cơ khí vào khu vực làng nghề để tăng năng suất lao động; hỗ trợ xây dựng các cơ sở, doanh nghiệp đầu mối nhằm ổn định thị trường đầu ra cho khu vực nông thôn. Thứ ba, sẽ tham mưu cho Sở Công Thương kết hợp với UBND các huyện, TP. Trà Vinh lập qui hoạch các cụm, điểm công nghiệp, tiếp tục xúc tiến thị trường cho các loại nông sản, thực phẩm, các mặt hàng thủ công mỹ nghệ… nhằm ổn định giá cả thị trường tiêu thụ, giúp người dân an tâm sản xuất, từng bước xây dựng và nâng cao giá trị thương hiệu các loại nông sản và hàng thủ công mỹ nghệ. Tạo điều kiện cho người dân sử dụng hàng chính hãng với giá cả hợp lý, bằng cách tiếp tục tổ chức các phiên chợ đưa “hàng Việt về nông thôn” và “phiên chợ cho công nhân”.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
 

Hải Ngọc (thực hiện)