Điều là cây công nghiệp quan trọng ở nước ta, diện tích trồng điều năm 2015 trên 298.400 ha, diện tích thu hoạch 290.800 ha với tổng sản lượng đạt 344.900 tấn. Xuất khẩu hạt điều chiếm khoảng 9% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành Nông nghiệp Việt Nam (30 tỷ USD - năm 2015).

Hiệu quả của chính sách khuyến công trong hỗ trợ phát triển ngành sản xuất điều

Bình Phước được coi là “thủ phủ” điều của cả nước về diện tích cây trồng (134.107 ha) và sản lượng điều (191.734 tấn). Số lượng các doanh nghiệp, cơ sở chế biến điều toàn Tỉnh hiện có khoảng 201 doanh nghiệp và 400 cơ sở, trong đó có 31 doanh nghiệp lớn với tổng công suất đạt khoảng 82.000 tấn/năm. Cùng với đó, hạt điều Bình Phước có ưu thế vượt trội về chất lượng so với hạt điều nhập khẩu đã góp phần đưa cây điều trở thành cây công nghiệp thế mạnh, đem lại giá trị kinh tế cao, trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh Bình Phước. Chính sự phát triển mạnh mẽ của ngành sản xuất điều đã góp phần giải quyết việc làm cho người lao động, thúc đẩy công nghiệp nông thôn tỉnh Bình Phước phát triển.

Còn nhiều khó khăn…

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành sản xuất điều của Bình Phước vẫn còn gặp nhiều khó khăn và thách thức, như: Thiếu không gian quy hoạch sản xuất tập trung; chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất tập trung, chuyên môn hóa; việc ứng dụng máy móc, thiết bị trong sản xuất chế biến còn hạn chế do giá thành cao, vốn đầu tư lớn; xuất khẩu chủ yếu là điều nhân nên giá trị chưa cao; ngoài ra việc trồng và thu hoạch điều phụ thuộc phần lớn vào điều kiện ngoại cảnh và nhu cầu của thị trường dẫn đến khả năng thay đổi cây trồng của người nông dân. Những yếu tố trên đã tác động không nhỏ đến khả năng sản xuất và chế biến của ngành điều tỉnh Bình Phước.

Các hoạt động khuyến công trên địa bàn

Với những thành tựu, thế mạnh và những khó khăn, thách thức trên, ngành sản xuất điều của Bình Phước đã được các cấp, ngành Trung ương, địa phương đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ với các chính sách ưu đãi và các công trình nghiên cứu khoa học nhằm thúc đẩy phát triển bền vững. Một trong những chính sách hỗ trợ được tuyên truyền và phổ biến rộng rãi đến cộng đồng doanh nghiệp thời gian qua là chính sách khuyến công được Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh Bình Phước (Trung tâm) triển khai theo Nghị định số 45/2012/NĐ-CP ngày 21/5/2012 của Chính phủ về khuyến công. Các hoạt động khuyến công được tổ chức triển khai theo nhiều nội dung trên nhiều lĩnh vực, cụ thể như: Tổ chức đào tạo nghề ngắn hạn trong sản xuất chế biến điều, tạo việc làm cho người lao động; Xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật, ứng dụng máy móc thiết bị mới, tiên tiến hiện đại vào quá trình sản xuất; Hỗ trợ cho các cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) tham gia hội chợ triển lãm trong và ngoài tỉnh để quảng bá, giới thiệu sản phẩm; Tổ chức bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu nhằm khích lệ các cơ sở CNNT nói chung và doanh nghiệp chế biến điều nói riêng tích cực mở rộng sản xuất, nâng cao uy tín, thương hiệu trên thị trường. Ngoài ra, năm 2016, Cục Công nghiệp địa phương phối hợp với Sở Công Thương tổ chức Hội thảo ngành công nghiệp chế biến điều tại tỉnh Bình Phước nhằm đánh giá thực trạng và tìm kiếm giải pháp phát triển ngành. Tháng 11/2016, Trung tâm tổ chức đoàn tham gia Hội nghị quốc tế ngành điều tại TP. Đà Nẵng để doanh nghiệp tỉnh Bình Phước có thể quảng bá, học hỏi, ký kết hợp đồng thương mại, kết nối cung cầu sản phẩm hạt điều Bình Phước với thị trường các nước.


Đánh giá về chương trình khuyến công, ông Hoàng Chuẩn – Giám đốc Công ty TNHH MTV SX Hoàng Phú chia sẻ: Từ khi được Trung tâm hỗ trợ kinh phí, tuy nguồn vốn không nhiều nhưng đã thể hiện được sự quan tâm của Nhà nước đối với doanh nghiệp, giúp tôi có thêm động lực và niềm tin đầu tư phát triển sản xuất. Nhờ có sự hỗ trợ từ nguồn vốn khuyến công để ứng dụng máy móc thiết bị, tư vấn đăng ký xây dựng thương hiệu cùng các chương trình quảng bá giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm thị trường trong các kỳ tham gia hội chợ đã giúp chúng tôi có được chỗ đứng trên thị trường và sản phẩm ngày càng được khách hàng tin dùng lựa chọn.


Ngoài sự hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp hoạt động trong ngành sản xuất chế biến điều, Trung tâm còn đa dạng hóa ngành nghề hỗ trợ, trong đó có các cơ sở CNNT trong ngành cơ khí – chế tạo máy, sản xuất ra các loại máy móc, thiết bị phục vụ cho ngành điều, điển hình như Công ty TNHH SX TM XNK Đại Hoàng Kim trên địa bàn huyện Bù Gia Mập và Công ty TNHH SX TM DV Thành Phát trên địa bàn thị xã Phước Long. Sự phát triển của các doanh nghiệp cơ khí đã phần nào giải quyết nhu cầu về máy móc thiết bị cho ngành điều trên địa bàn tỉnh với giá thành cạnh tranh với sản phẩm cùng loại trên thị trường mà năng suất, chất lượng không hề thua kém.


Với những kết quả tích cực mà hoạt động khuyến công mang lại sẽ là động lực để Trung tâm tiếp tục triển khai Chương trình Khuyến công tỉnh Bình Phước giai đoạn 2016 – 2020 thành công hơn nữa trong thời gian tới, góp phần làm cho hoạt động khuyến công ngày càng phát triển và phổ biến rộng rãi, nhận được sự quan tâm, ủng hộ từ phía cộng đồng doanh nghiệp./.


Dương Xuân Tới