Là một hợp chất dạng lỏng, gồm nhiều thành phần dạng lỏng, có nguy cơ cháy nổ cao, ảnh hưởng đến môi trường và được sử dụng rộng rãi với số lượng lớn trong đời sống xã hội. Vì vậy, thương nhân kinh doanh xăng dầu phải đủ các điều kiện theo quy định của Nhà nước và chịu sự thanh tra, kiểm tra của các cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh xăng dầu. Là mặt hàng khó kiểm định chất lượng tại chỗ, do vậy các gian lận thương mại trong kinh doanh xăng dầu dễ xảy ra cả về số lượng và chất lượng. Đây cũng là một nguy cơ lớn gây thực trạng không an toàn trong sử dụng và ảnh hưởng đến trật tự, an ninh xã hội, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Vì vậy, đòi hỏi phải có sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan chức năng trong đó có vai trò của Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương.

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Yên Bái có 2 tổng đại lý, 59 đại lý và 99 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trực thuộc các tổng đại lý, đại lý bán lẻ xăng dầu đóng trên địa bàn các huyện, thị, thành phố.Theo phân cấp quản lý, Sở Công Thương quản lý Nhà nước về lĩnh vực kinh doanh xăng dầu. Trong đó quản lý và giám sát việc tuân thủ các điều kiện đối với các tổng đại lý, đại lý và cấp giấy phép đủ điều kiện kinh doanh đối với các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn tỉnh. Sở Khoa học công nghệ quản lý và tổ chức kiểm định, cấp giấy chứng nhận kiểm định chất lượng đối với trang thiết bị kỹ thuật, kho, bể chứa xăng dầu, chất lượng xăng dầu đối với các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh.

Trước thực trạng nhiều vụ cháy, nổ phương tiện ô tô, xe máy trong thời gian gần đây. Thủ tướng Chính phủ đã có công văn số 73/TTg-KTN ngày 12 tháng 01 năm 2012, yêu cầu các Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương, Bộ Công an tăng cường các biện pháp phòng, chống cháy, nổ xe cơ giới. Thực hiện chủ trương của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Công Thương đã có công văn số 531/BCT-TTTN ngày 19 tháng 01 năm 2012 giao cho các Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương tăng cường công tác kiểm tra về điều kiện kinh doanh xăng dầu theo quy định tại Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ và Thông tư 36/2009/TT-BCT ngày 14/12/2009 của Bộ Công Thương ban hành Quy chế đại lý kinh doanh xăng dầu. Sở Công Thương có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ, kịp thời với Sở Khoa học Công nghệ kiểm tra, thanh tra về đo lường chất lượng xăng dầu theo quy định tại Thông tư 11/2010/TT-BKHCN ngày 30/7/2010 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về quản lý đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu đối với các tổng đại lý, các đại lý kinh doanh xăng dầu, cửa hàng bán lẻ xăng dầu, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ xăng dầu trên địa bàn.

Thực hiện văn bản của Bộ Công Thương, căn cứ chương trình kế hoạch thanh tra năm 2012 của Sở Công Thương Yên Bái. Trong thời gian tới Sở Công Thương triển khai thực hiện thanh tra hành chính về công tác quản lý Nhà nước việc tuân thủ và duy trì điều kiện của các đại lý kinh doanh xăng dầu đối với Phòng Quản lý thương mại- Sở Công Thương. Đồng thời Sở Công Thương sẽ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tiến hành thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh.

Theo quy định Sở Công Thương thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra về điều kiện kinh doanh xăng dầu. Đối với các tổng đại lý, đại lý và cửa hàng bán lẻ xăng dầu:

- Đối với tổng đại lý kinh doanh xăng dầu

Kiểm tra Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Tiêu chuẩn của kho, bể chứa xăng dầu trong việc tuân thủ tiêu chuẩn theo quy định; Tiêu chuẩn quy định về hệ thống phân phối xăng dầu; Quy định về phương tiện vận tải xăng dầu chuyên dụng thuộc sở hữu doanh nghiệp hoặc đồng sở hữu hoặc thuê sử dụng; Việc đăng ký hệ thống phân phối trực thuộc tổng đại lý với cơ quan có thẩm quyền; Hợp đồng làm tổng đại lý với thương nhân đầu mối; Hồ sơ chất lượng sản phẩm (bao gồm tên, chủng loại, tiêu chuẩn công bố, nguồn gốc xuất xứ, chứng chỉ chất lượng) đối với từng loại xăng dầu khi nhập vào do nhà phân phối cung cấp; Việc thực hiện chế độ ghi chép chứng từ trong các khâu kinh doanh xăng dầu theo quy định của Bộ Tài chính; Việc thực hiện nghĩa vụ của tổng đại lý trong kiểm tra, giám sát hoạt động của đại lý trong hệ thống phân phối của mình.

-Đối với đại lý bán lẻ xăng dầu

Kiểm tra Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Quy định về hệ thống cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc sở hữu doanh nghiệp hoặc đồng sở hữu; Giấy đăng ký hệ thống phân phối với cơ quan có thẩm quyền; Hợp đồng đại lý với thương nhân đầu mối, tổng đại lý; Thực hiện chế độ ghi chép chứng từ trong các khâu kinh doanh xăng dầu theo quy định của Bộ Tài chính.

-Đối với cửa hàng kinh doanh xăng dầu

Kiểm tra Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu; Việc tuân thủ quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh của địa điểm cửa hàng bán lẻ xăng dầu; Chứng chỉ đào tạo nghiệp vụ về kỹ thuật an toàn phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường theo quy định hiện hành của cán bộ quản lý, nhân viên trực tiếp kinh doanh xăng dầu; Quy định về cheo biển hiệu cửa hàng; Niêm yết thời gian bán hàng tại nơi bán hàng; Niêm yết giá bán lẻ xăng dầu; Giấy chứng nhận đủ điều kiện phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ môi trường, an ninh trật tự.
Sở Khoa học Công nghệ thanh tra, kiểm tra, kiểm soát về tuân thủ tiêu chuẩn đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu của tất cả các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh:

Đối với các tổng đại lý: kiểm tra tiêu chuẩn đo lường, chất lượng đối với kho chứa, bể chứa, thiết bị đo, đếm xăng dầu, tiêu chuẩn của phương tiện vận tải xăng dầu, công tác kiểm định trang thiết bị của tổng đại lý.

Đối với cửa hàng bán lẻ xăng dầu: kiểm tra việc tuân thủ tiêu chuẩn xây dựng cửa hàng, kho chứa, bể chứa, trang thiết bị đo, đếm xăng dầu và công tác kiểm định theo đúng các quy định hiện hành về tiêu chuẩn cửa hàng kinh doanh xăng dầu do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành.

Mục đích công tác thanh tra, kiểm tra nhằm nắm bắt kịp thời tình hình hoạt động của các cơ sở kinh doanh trong việc tuân thủ và duy trì điều kiện kinh doanh xăng dầu đã được cấp phép. Việc tuân thủ các quy định về phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh an toàn môi trường và đảm bảo trật tự an ninh xã hội. Nắm bắt, phát hiện các hành vi gian lận thương mại về chất lượng, số lượng, giá bán xăng dầu. Đồng thời qua thanh tra, kiểm tra, Thanh tra Sở sẽ tiến hành xử lý vi phạm hành chính đối với các cơ sở kinh doanh xăng dầu vi phạm các quy định của Nhà nước tại Nghị định 104/2011/NĐ-CP ngày 16/11/2011 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về kinh doanh xăng dầu. Đối với các cơ sở kinh doanh xăng dầu vi phạm nghiêm trọng các quy định của Nhà nước, Thanh tra Sở sẽ xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền thu hồi giấy phép đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu. Nhằm góp phần đảm bảo an ninh, trật tự, bảo đảm tài sản của Nhà nước và công dân, quyền, lợi ích người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Yên Bái./.

Ngọc Lan (Sở CT Yên Bái)