Làng nghề “Năng suất xanh” thôn Mạn Đê (xã Nam Trung, Nam Sách, Hải Dương) phát triển chủ yếu là sản xuất hành, tỏi khô, với hương vị, chất lượng đặc biệt hơn hẳn nơi khác. Nhờ áp dụng “năng suất xanh”, làng nghề Mạn Đê đã đổi mới công nghệ, phương pháp sản xuất vừa nâng cao năng suất, tiết kiệm nguyên liệu, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, hướng tới phát triển bền vững.
 
Thôn Mạn Đê có diện tích tự nhiên gần 220 ha, dân số hơn 3.000 người, chiếm gần 60% dân số trên toàn xã Nam Trung. Với thế mạnh phát triển trồng cây vụ đông là hành, tỏi trên diện tích khoảng 100 ha, cho sản lượng gần 1.500 tấn hành củ mỗi năm, Công ty Xuất khẩu nông sản Hải Hưng đã về địa phương đặt điểm thu mua và hướng dẫn nông dân nghề sấy hành tỏi xuất khẩu. Nhận thấy đây là một nghề có thể huy động được nhiều lao động và cho thu nhập khá, chính quyền địa phương đã khuyến khích tạo điều kiện để các hộ nông dân tiếp cận làm nghề. Nhờ vậy nghề sấy nông sản đã phát triển mạnh mẽ ở thôn Mạn Đê từ năm 1993 đến nay. Năm 2002, làng Mạn Đê đã được công nhận là làng nghề chế biến nông sản và được Tổ chức Năng suất Châu Á (APO) công nhận là làng “Năng suất xanh”. Từ 30 hộ sấy ban đầu đến nay, trong thôn đã có 412 hộ tham gia nghề, thu hút gần 800 lao động, chiếm trên 50% số lao động và số hộ trong thôn. Trên địa bàn xã đã có 5 công ty tư nhân và gần chục cơ sở chuyên buôn bán các loại hàng nông sản xuất khẩu, tạo điều kiện cho làng nghề phát triển mạnh mẽ theo hướng đa dạng hóa mặt hàng.
 
Ông Phạm Văn Phú, Chủ cơ sở chế biến hành tỏi thôn Mạn Đê cho biết lúc đầu, phần lớn các hộ trong thôn đều sử dụng lò sấy thủ công, năng suất thấp, gây ô nhiễm môi trường. Sau khi được Sở Khoa học và Công nghệ Hải Dương giúp đỡ, các hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư lò sấy công nghệ cải tiến, do đó tạo năng suất cao. Từ lúc chỉ biết sấy củ, hiện nay vào mùa nào thức ấy, các chủ lò lao động miệt mài để phục vụ các đơn hàng, mùa hành lá, tiếp đến là sấy tỏi khô, bí ngô, gừng, riềng, rau các loại.... Do tiết kiệm nhiên liệu và thời gian sấy, thu nhập của người lao động cũng tăng theo.
 
Đặc biệt, do áp dụng thành công chương trình “năng suất xanh” do Trung tâm Năng suất xanh Việt Nam hỗ trợ, tình hình ô nhiễm môi trường ở Mạn Đê đã giảm hẳn, đường thôn sạch sẽ, không khí trong lành. Thôn Mạn Đê còn tổ chức đội thu gom rác tự nguyện một tuần quét dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm hai lần, ao hồ được nạo vét, cống rãnh khơi thông. Thôn Mạn Đê cũng đề ra Quy ước Bảo vệ môi trường, gồm 4 chương, 13 điều./.
 
Trần Tiến Duẩn